Ինչպես նվազեցնել կլիմաքսի ախտանիշները

Կլիմաքս` այս բառից վախենում է յուրաքանչյուր կին, և, կարևոր չէ, թե ով է նա, հանրահայտ մարդ, թե տնային տնտեսուհի:

Շատերս ենք լսել, որ կլիմաքսի դեպքում խանգարվում է և ֆիզիկական վիճակը, և ինքնազգացողությունը ու այդ պատճառով յուրաքանչյուր կնոջ կյանքի այս օրինաչափ փուլը սարսափելի է դառնում կրկնակի անգամ: Սակայն կյանքը հրաշալի է դրա բոլոր փուլերում, եթե առկա է գերազանց ինքնազգացողություն և համապատասխան գիտելիքներ այն մասին, թե ինչպես ուշադրություն դարձնել ախտանիշներին և կանխարգելել դրանք:

Կլիմաքսի էությունը

Օրգանիզմի ծերացման հետ մեկտեղ, առողջության հետ կապված խնդիրներն ավելանում են, դրա համար առողջ երեխաներ ծննդաբերելը կանացի օրգանիզմի համար ուժերից վեր  խնդիր է դառնում և նշանակում է, որ օրգանիզմի այս գործառույթը հարկ է բացառել:

Փաստացի դա տեղի է ունենում նաև կլիմաքսի դեպքում: Կնոջ օրգանիզմի վերարտադրողական գործառույթն աստիճանաբար նվազում է և տեղի են ունենում արգանդի և ձվարանների հետաճման գործընթացներ: Կլիմատերիկ ժամանակաշրջանում ծննդաբերելն անհնարին է դառնում, դադարում է մենստրուացիան և նվազում կանացի սեռական հորմոնների մակարդակը:

Հասուն կնոջ մոտ տարիքային, հորմոնային պատկերի փոփոխություններով պայմանավորված, տհաճ զգացողություններ են դրսևորվում: Սովորաբար դրանց են դասվում քրտնարտադրությունը, դեպի գլխամաշկ արյունալեցումները, զ/ճ-ի, մարմնի ջերմաստիճանի տատանումներն ու սրտխփոցը և այլն: Բացի այդ, տեղի է ունենում մաշկի ծերացում, նաև մազերն են սկսում թափվել: Ի՞նչ անել:

Հորմոններ կլիմաքսի ախտանիշների թեթևացման համար

Ըստ էության, կլիմաքսի դրսևորումն ու ախտանիշները թեթևացնելու համար անհրաժեշտ է օրգանիզմին տալ հորմոնների որոշակի չափաբաժին, հատկապես դրանց անբավարարության հետևանքով է այն տուժում: Սակայն հորմոնների հետ հարկ է զգույշ լինել: Չէ որ կանացի երիտասարդությունը երկարաձգելու հիմնական արդյունքի հետ մեկտեղ, դրանք նաև այլ արդյունք են թողնում: Ազդում են կրծքի և ձվարանների բջիջների վրա, սրտի և անոթների աշխատանքն է խանգարվում, նաև օրգանիզմում ավելորդ ճարպերի կուտակման պատճառ դառնում:

Երկար տարիներ կլիմաքսային խանգարումների բուժման ուղղության մեջ հորմոնների նշանակումը փոխարինող թերապիայի նպատակ էր հետապնդում: Սակայն, բազմաթիվ հետազոտությունների տվյալներով նման թերապիան մեծ քանակով բացասական կողմեր ունի, որոնցից ամենասարսափելին կրծքագեղձի քաղցկեղի (հատկապես այն կանանց մոտ, ովքեր երեխաներին կրծքով չեն կերակրել), ինսուլտի և սրտամկանի ինֆարկտի հավանականության բարձրացումն է:

Շատ կանայք վախենալով հորմոնների ընդունումից առաջացած բարդություններից և գիրությունից, հրաժարվում են նման թերապիայից:

Ֆիտոէստրոգեներն առողջության պահապաններ են

Բնության մեջ գոյություն ունեն օրգանիզմներ և դրանցից շատերը նման են կանացի հորմոնային նյութերին: Նույնիսկ մեր նախատատերը գիտեին, որ որոշ դեղաբույսեր կանացի երիտասարդությունն ու գեղեցկությունը երկարաձգելու հատկություններով են օժտված: Այդ մասին գիտեն նաև ժամանակակից գիտնականները: Նրանք փորձում են այդ բույսերից ստանալ խտանյութեր կամ լաբորատոր պայմաններում ստեղծել դրանց սինթետիկ նմանօրինակները: Նման նյութերն ունեն մի հավաքական անվանում` ֆիտոէստրոգեներ: Չնայած դրանք մի քանի տեսակի են, սակայն ազդեցության սկզբունքը նույնն է, ըստ էության միատեսակ, պարզապես ազդեցության ակտիվությունն է տարբեր:

Կանացի նմանատիպ սեռական հորմոնների միկրոչափաքանակներն ընկնելով կնոջ օրգանիզմ, ազդում են այդ նույն ընկալիչների վրա այնպես, ինչպես իսկական հորմոնները և լավացնում օրգանիզմի վիճակը: Կինը դադարում է անընդմեջ քրտնելուց և արյունալեցումներից, նրա հոգեվիճակն ավելի կայուն է դառնում, սեռական ցանկությունը նորից է դրսևորվում, իակ դա քիչ կարևոր գործոն չէ ընտանիքի կայունության համար:

Կինն ինքը կարող է նկատել արդյունքը և դեմքի, և մազերի վրա, իսկ դա թույլ է տալիս նրան բարձրացնել ինքնագնահատականն ու կյանքի տոնուսը : Բացի այդ, կարգավորվում է զարկերակային արյան ճնշումը,  սրտի աշխատանքն ու նյարդային համակարգը:

Բժիշկը յուրաքանչայուր կնոջ համար անհատական ձևով ընտրում է անհրաժեշտ պատրաստուկը, հաշվի առնելով առողջական վիճակն ու կլիմաքսի փուլերը: Ներկայումս գոյություն ունեն ֆիտոէստրոգեների լայն ընտրություն, հարկ է միայն հաշվի առնել չափաքանակները:

Կլիմաքսի կանխարգելման մի քանի խորհուրդներ

• Հրաժարվել վնասակար սովորություններից

Շատ կարևոր է, առաջին հերթին, հրաժարվել ծխելուց` այն փչացնում է մաշկի գույնը և արագացնում ծերացման գործընթացը: Ծխելն այլևս նորաձև չէ, վտանգավոր է և ուժեղացնում է կլիմաքսի դրսևորումները:  Նույնը վերաբերում է նաև  ալկոհոլի չափից ավելի օգտագործմանը:

• Խուսափել արևի տակ երկար մնալուց

Քառասուն տարեկանից բարձր կանանց խորհուրդ չի տրվում երկար ժամանակ անցկացնել լողափերին և չափից ավելի շատ արևայրուք ընդունել: Այն չորացնում է մաշկը, հանգեցնելով վաղաժամ կնճիռների: Շատ կարևոր է հրաժարվել նաև ցածր կալիորականությամբ սննդակարգերից:

• Պահպանել նյարդերը

Կինն իրեն պետք է պահպանի սթրեսներից և մտածի սեփական առողջության մասին: Կօգնեն սպորտդահլիճներում մարզումները. ակտիվ ծանրաբեռնվածությունները կձգեն մկաններն ու կօգնեն նիհարել: Սակայն ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունները հնարավորինս պետք է չափավոր լինեն:

• Ճիշտ սնվել

Առողջության և գեղեցկության համար կարևոր է սնվել B և E  խմբի վիտամիններով, բջջանքով և միկրոտարրերով հարուստ մթերքով: Դրանք բանջարեղենային աղցաններն են, շիլաները, ընկուզեղենը, մրգերն ու հատապտուղները: Նվազագույնի հասցնել աղի և շաքարի օգտագործումը, կծու համեմունքներն ու յուղոտ ուտեստները:

• Հետևել առողջությանը

Կարևոր է նախակլիմաքսային և կլիմաքսային ժամանակաշրջանում պարբերաբար այցելել թերապևտին և հետևել առողջական վիճակին: Իրենց մասին կարող են հիշեցնել «հին վերքերը»` քրոնիկական հիվանդությունների սրացման ձևով:  Հարկ է արյան մեջ ստուգել հեմոգլոբինը և լեյկոցիտների քանակությունը` արյունն օրգանիզմը պաշտպանում է ինֆեկցիաներից և թթվածին ու սնունդ է տալիս դրան և, շատ կարևոր է, որ այն առողջ լինի:

Նույնիսկ, եթե ձեզ լավ եք զգում, ապա տարին մեկ-երկու անգամ գինեկոլոգին այցելելը տեղին կլինի, հատկապես 45-ից մինչև 55 տարեկան հասակը. սա կնոջ մոտ ֆիզիոլոգիական կլիմաքսի սկսման միջին տարիքն է:

Եվ միշտ հիշեք. կլիմաքսը ձեր կյանքի փուլերից մեկն է և միայն դուք կարող եք այն ավելի դյուրությամբ հաղթահարել:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ